پایان نامه تهیه متن های آموزش واژه براساس نظریه حوزه های معنایی ویژه غیر فارسی زبانان سطح پیشرفته

پایان نامه تهیه متن های آموزش واژه براساس نظریه حوزه های معنایی ویژه غیر فارسی زبانان سطح پیشرفته

چکیده

این پایان نامه به تهیه متن های آموزش واژه براساس نظریه حوزه های معنایی ویژه غیرفارسی زبانان سطح پیشرفته می پردازد. سوالاتی که این پژوهش به دنبال پاسخ به آنها بوده است عبارتند از:

1ـ کارآمدترین نظریه برای آموزش واژه کدام نظریه است؟

2ـ آیا بهترین روش برای آموزش واژه به زبان آموزان غیرفارسی زبان روش حوزه های معنایی است؟

3ـ آیا آموزش واژه ها براساس نظریه حوزه های معنایی در سطوح زبانی مختلف با هم تفاوت دارد؟

4ـ آیا روش حوزه های معنایی محدودیتی در نوع سوال ها ایجاد می کند؟

فرضیه های این تحقیق عبارتند از:

1ـ بهترین نظریه برای آموزش واژه نظریه حوزه های معنایی است.

2ـ کارآمدترین روش آموزش واژه روش حوزه های معنایی است.

3ـ آموزش واژه در سطوح زبانی مختلف با هم تفاوت دارد.

4ـ روش حوزه های معنایی در نوع سوالها محدودیت ایجاد می کند.

اهداف تحقیق

1ـ تهیه و تدوین متن های آموزش واژه

2ـ تبیین نظریه حوزه های معنایی

3ـ بررسی کارآمدی روش حوزه های معنایی در آموزش واژه

این نوع تحقیق، تحقیقی نظری است که برپایه ی مطالعات کتابخانه ای انجام شده است. پایان نامه حاضر در 5 فصل تهیه شده است: فصل اول کلیات تحقیق، فصل دوم: مطالعات پیشین، فصل سوم: به تهیه و تدوین متن های آموزش واژه می پردازد، فصل چهارم: شامل ده متن آموزشی براساس موضوعات مختلف فرهنگی، ادبی، تاریخی، اجتماعی است، فصل پنجم: خلاصه و نتیجه، شامل بیان خلاصه ای از فصول مختلف و نتایج تحقیق و نیز پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی.

واژه های کلیدی: حوزه های معنایی ، مدخل های واژگانی، تجزیه مولفه ای، اهمیت معنایی، تثبیت معنا، کوچکترین صورت آزاد، تعمیم افراطی.

- مقدمه:

کشور پهناور ایران دارای فرهنگی و تمدن غنی به وسعت تاریخ است و از این جهت مایه ی فخر و مبا هات همه ی ایرانیان می باشد . بسیاری از خارجیان از دیر باز در پی آشنایی با این مرز و بوم و فرهنک و تمدن خاص آن بوده, و در این راه اقدام به یادگیری زبان فارسی نموده اند چرا که زبان آیینه ی فرهنگ است و بدون آشنایی با زبان بهره جستن از چشمه زلال فرهنگ میسر نخواهد بود .

در این میان وظیفه ی ایرانیان میهن پرست اشاعه فرهنگ و تمدن ایران و تلاش در جهت ترویج هر چه بیشتر زبان و ادبیات فارسی و هموار نمودن راه برای آموزش هرچه بهتر آن است .هر چند در سال های گذشته در زمینه ی آموزش علمی این زبان تحقیقاتی صورت گرفته ولی با  وجود این کمبود هایی نیز در این زمینه احساس می شود . از آنجا که آموزش واژه یکی از مهمترین بخش های آموزش زبان دوم / خارجی محسوب می گردد و بدون آگاهی از واژه ها زبان آموز توانایی برقراری ارتباط  معنی دار با هل زبان را نخواهد داشت نگارنده دراین پایان نامه بر آن است به تهیه ی متن های آموزش واژه بر اساس حوزه معنایی ویژه ی غیر فارسی زبانان سطح پیشرفته بپردازد .

  فهرست

فصل نخست – کلیات                                                                                                     1

1-1. مقدمه                                                                                                            2

1-2 بیان موضوع                                                                                                   2

1-3. هدف تحقیق و اهمیت آن                                                                                   3

       1-4. سوالات و فرضیه های تحقیق                                                                             4

1- 5 . مفاهیم                                                                                                          5

1-5-1 0 واژه                                                                                                        5

1-5-2 0 آموزش                                                                                                    7

1- 5- 3 0 نظریه آموزش                                                                                         7

1- 5- 4 0 یادگیری                                                                                                 8

1- 5- 5 0 رابطه ی آموزش و یادگیری                                                                       9

1-5-6 0 مقایسه آموزش با یادگیری                                                                          9

1- 5- 7 0 حوزه های معنایی                                                                                  10

1-5-8 0 خلاصه                                                                                                   11

فصل دوم : مطالعات پیشین                                                                                          12

       2-1 0 اهمیت واژه و مطالعات انجام شده در زمینه ی آموزش واژه                                13

    2-2 0 فرایندهای واژه سازی                                                                                   14

2- 2-1 0 انواع فرایندهای واژه سازی                                                                        15

2-2-1-1 0 تصریف                                                                                              15

2-2-1-2 0 اشتقاق                                                                                                15

2-2-1-3 0 ترکیب                                                                                                 16

2-2-1-4 0 قرض گیری /وام گیری                                                                           16

2-2-1-4-1 0 ترجمه قرضی /عاریتی                                                                        16

2-2-1-5 0 گسترش/تعمیم                                                                                      16

2-2-1-6 0 تخصیص                                                                                             17

2-2-1-7 0 کوتاه سازی                                                                                        17

2-2-1-7-1 0 سر واژه سازی                                                                                 17

2-2-1-7-2 0 اختصار سازی                                                                                  18

2-2-1-7-3 0 پسین سازی                                                                                     18

2-2-1-7-4 0 بریدن                                                                                              18

2- 2- 1- 8 0 تبدیل                                                                                               18

2-2-2-1-9 0 ادغام / آمیزش                                                                                  19

2-2-1-10 0 ابداع                                                                                                 19

2-2- 1-11 0 نام آوا                                                                                             19

2- 2- 1- 12 0 مضاعف سازی                                                                                19

2-3- 0 انواع واژه                                                                                                  20

2-3- 1 0 واژه های قاموسی و واژه های دستوری نقش نما                                          20

2-3-2 0 واژه های دریافتی و واژه های تولیدی                                                          21

2-4- 0 سیر تحول واژه                                                                                          22

2-4-1 0 دوره ی بی توجهی به واژه                                                                         23

2-4-2 0 دلایل بی توجهی به آموزش واژه در گذشته                                                   25

2-4-3 0 دوره ی توجه                                                                                           26

2-4-4 0دوره ی پیشرفت                                                                                        28

2-5 0 یادگیری واژه                                                                                               29

2-5-1 0 مراحل یادگیری واژه                                                                                 30

2-6 0 اصول اساسی در آموزش زبان                                                                       32

2-7 0 راهکارهای یادگیری و یاد آوری                                                                      33

2-7-1 0 انواع راهکارهای یادگیری                                                                           34

2-8 0 عوامل درون واژه ای موثر بر یادگیری واژه                                                      35

2-9 0 انواع راهکارهای یادگیری واژه                                                                        35

2-9-1 0 راهکارهای مبتنی بر تکرار واژه / معنای واژه                                                 36

2-9-2 0 راهکارهای مبتنی برتجزیه و تحلیل ویژگی واژه                                             37

2-9-3 0راهکارهای مبتنی بر شرح و تفصیل ساده                                                      38

2-9-4 0 راهکارهای مبتنی بر شرح و تفصیل پیچیده                                                   38

2-10 0 روش یارگیری حافظه                                                                                  39

2-11 0 آموزش واژه                                                                                             40

2-12 0 روش ها آموزش  واژه                                                                                40

2-2-1 0 روش مستقیم و روش غیر مستقیم                                                              41

2-12- 1-1 0 روش مستقیم                                                                                    42

2- 12-1-1-1 0 آموزش راهکارها                                                                            42

2-12-1- 1- 2 0 گسترش واژه + آموزش صریح                                                       42

2-12-1-1-3 0 فعالیت های کلاس                                                                           42

2-12-1-2 0 روش غیر مستقیم                                                                               43

2-12-1-2-1 0 متن به تنهایی                                                                                 43

2-12-2-1 0 فعالیت های برنامه ریزی نشده                                                              43

2-12- 2- 2 0 فعالیت های برنامه ریزی شده  روش های آموزش واژه                           44

2-12-2-2 -1 0 آموزش واژگان غیر فعال                                                                 44

2-12-2-2-1-1 0 تکرار                                                                                         45

2-12-2-2-1-2 0 روش های جفت پیوسته                                                                45

2-12-2-2-1-3 0 فهرست واژه                                                                               46

2-12-2-2-1-4 0 روش واژه کلیدی                                                                        47

2-12-2-2-1-5 0 روش ترجمه                                                                               49

2-12-2-2-1-6 0 آموزش با کمک روابط واژگانی                                                      50

2-12- 2-2-1-7 0 ارائه ی تصویر                                                                           51

2-12-2-2-1-8 0 اجرای نمایش                                                                              51

2-12- 2-2-1-9 0 خانواده های واژگانی                                                                   52

2-12-2-2-1-10 0 روش های معنایی                                                                      52

2-12-2-2-1-10-1 0 روش حوزه های معنایی                                                         52

2-12-2-2-1-10-2 0 تجزیه و تحلیل مولفه های معنایی                                             54

2-12-2-2-1-11 0 روش شاگرد محوری : دفترچه ی واژگانی                                      55

2-12-2-2-1-12 0 کاربرد فرهنگ                                                                           55

2-12-2-2-1-13 0 یادگیری واژه از طریق بافت                                                         56

2-12-2-2-2 0 آموزش واژگان فعال                                                                        58

2-12-2-2-2-1 0 روش سلسه مورسیا و روزن ویگ                                                 59

2-12-2-2-2-2 0 روش پیجین سازی                                                                      60

2-12-2-2-2-3 0 روش لوکاس                                                                              61

2-13 0 تعداد واژه                                                                                                 61

2-14 0 انتخاب واژه                                                                                               62

2-15 0 معیارهای انتخاب واژه                                                                                 63

2-16 0 ارائه ی واژه                                                                                               65

2-17 0 وسایل کمک آموزش دیداری و یادگیری                                                         66

2-18 0 ملاحظات معنی شناختی                                                                               67

2-18-1 0 معنی شناسی ساختاری                                                                           67

2-18-2 0 حوزه های معنایی                                                                                   67

2-18-3 0 انواع حوزه های معنایی                                                                            69

2-18-4 0 روابط معنایی                                                                                        70

2-18-4-1 0 هم معنایی                                                                                          71

2-18-4-2 0 شمول معنایی                                                                                     71

2-18-4-3 0 با هم آیی                                                                                           71

2-18-4-4 0 رابطه جزء –کل                                                                                   72

2-18-4-5 0 تباین معنایی                                                                                      72

2-18-4-6 0 تقابل معنایی                                                                                       73

2-19 0 ملاحظات روانشناسی زبان                                                                           74

2-19-1 0 حافظه                                                                                                   74

2-19-1-1 0 انواع حافظه                                                                                        75

2-9-1-1-1 0 حافظه کوتاه مدت                                                                              75

2-9-1-1-2 0 حافظه بلند مدت                                                                                 76

2-19-1-1-3 0 حافظه معناشناسی                                                                           77

2-20 0 واژگان                                                                                                     77

2-20-1 0 واژگان ذهنی                                                                                          78

2-20-2 0 سازماندهی واژگان ذهنی                                                                          79

2-20-3 . اطلاعات واژگانی: دانش واژگانی                                                                 81

2-21 0 اصول آموزش واژه                                                                                    82

2-22 0 خلاصه                                                                                                     85

فصل سوم : تهیه و تدوین متن های آموزش واژه                                                            86

3-1 0 مقدمه                                                                                                         87

3-2 0 نحوه ی انتخاب واحدهای درسی , واژه ها ساختارها                                           87

3-2-1 0 چگونگی انتخاب عنوان واحدهای درسی                                                        87

3-2-2 0 نحوه ی انتخاب ساختارها                                                                           87

3-3 0 ملاحظات کلی                                                                                              88

3-3-1 0 اطلاعات مربوط به زبان آموز                                                                     89

3-3-2 0 اطلاعات مربوط به شرح درس                                                                     90

3-3-3 0 اطلاعات آموزش                                                                                       90

3-4 0 ساختار کلی واحدهای درسی                                                                          90

3-4-1 0 مرحله پیش از خواندن                                                                               91

3-4-1-1 0 تصویر                                                                                                92

3-4-1-2 0 پرسش                                                                                                92

3-4-2 0 مرحله خواندن                                                                                          93

3-4-3 0 مرحله پس از خواندن                                                                                 93

3-4-3-1 0 سوال های درک مطلب                                                                            94

3-4-3-2 0 تمرین کاربرد واژه                                                                                95

3-4-3-3 0 تمرین باهم آوایی                                                                                  95

3-4-3-4 0 تمرین تطبیقی                                                                                       95

3-4-3-5 0 تمرین واژه های مترادف و متضاد                                                            96

3-4-3-6 0 متن های خواندنی                                                                                  96

3-4-3-7 0 تمرین شبکه ی واژگانی                                                                         97

3-4-3-8 0 تمرین گروهی                                                                                      97

3-4-3-9 0 تمرین های تصویری                                                                             97

3-4-3-10 0 تکلیف                                                                                               97

3-4-3-11 0 تمرین مربوط به مراحل انجام یک کار                                                     98

3-4-3-12 0 تمرین های دیگر                                                                                 98

3-5 0 خلاصه                                                                                                       99

فصل چهارم : متن های آموزش واژه                                                                            100

4-1 0 سهراب سپهری                                                                                          101

4-2 0 گل آقا                                                                                                       107

4-3 0 چغازنبیل                                                                                                   113

4-4 0 زبان آموزی میمون ها                                                                                 120

4-5 0 پست                                                                                                         126

4-6 0 سال نو                                                                                                      134

4-7 0 فرودگاه                                                                                                    143

4-8 0 طلای سرخ ایران                                                                                         150

4-9 0 جهانگردی چیست ؟ جهانگرد کیست ؟                                                              156

4-10 0 بوی خوش چای                                                                                       162

4-11 0 خلاصه                                                                                                    167

فصل پنجم : خلاصه و نتیجه                                                                                      168

5-1 0 خلاصه و نتیجه                                                                                          169

5-2 0 موضوعاتی برای تحقیق                                                                              172

منابع                                                                                                                173

منابع فارسی                                                                                                       174

منابع انگلیسی                                                                                                      176

واژه نامه                                                                                                           181

فارسی – انگلیسی                                                                                                182           

انگلیسی – فارسی                                                                                                186