مبانی نظری و پیشینه پژوهش تاب آوری در روانشناسی و مولفه های آن

مبانی نظری و پیشینه پژوهش فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد تاب آوری در روانشناسی و مولفه های آن با منبع نویسی درون متنی و رفرنس نویسی و پاورقی و منابع داخلی و خارجی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه در فرمت WORD و قابل ویرایش

قسمتهایی از متن مبانی نظری و پیشینه

مبانی نظری سازه تاب آوری

در اینجا به شناسایی عاملی می پردازیم که توانایی ما را در برابر استرس ها و عوامل فشار زا افزایش می دهد. ریشه تاب آوری از علم فیزیک گرفته شده است و به معنی جهیدن به عقب است. در واقع افراد تاب آور قادرند به عقب بجهند. آنها توانایی زنده ماندن و ظرفیت غلبه بر دشواریها، پایداری سرسختانه، بهسازی خویشتن را دارند. از نظر تاریخی، علوم رفتاری و اجتماعی برای مطالعه انسان و رشد اجتماعی، یک رویکرد مشکل نگر را دنبال کرده اند. بالطبع این الگوی پژوهشی آسیب شناختی به مطالعه مشکلات، بیماری، ناسازگاری، عدم شایستگی، انحراف پرداخته است. همچنین این رویکرد بر شناسایی عوامل خطر زا تاکید داشته است. اما مشاهده کودکانی که در شرایط ناگوار رشد کرده و رفتار منحرف و بیمار را نشان نداده اند، همچنین مطرح شدن مدل تبادلی اکولوژیک تحول انسان بر مبنای درگیری فعال و پیشرو تطابق انسان با محیطش موجب تغییر علاقه مندی به انجام پژوهش در زمینه بررسی ویژگی ها، شرایط و موقعیت هایی گردید که به نظر می رسد پیامدهای منفی را تغییر داده و افراد را قادر می سازند تا فشارزاهای زندگی را در کنترل داشته باشد. اهمیت این شاخه از پژوهش در این است که اگر منابع فردی و محیطی شایستگی اجتماعی و سلامت مشخص شوند، بهتر می توان مداخلاتی را ابداع کرد که بر ایجاد و ارتقاء ویژگی های فردی و محیطی رشد سالم متمرکز باشند.

عناصر تاب آوری و دیدگاه ها

ریشه تاب آوری از علم فیزیک گرفته شده است و به معنی جهیدن به عقب است. در واقع افراد تاب آور قادرند به عقب بجهند. آنها توانایی زنده ماندن و ظرفیت غلبه بر دشواری ها، پایداری سرسختانه، بهسازی خویشتن را دارند. پژوهشگران بر این باورند که تاب آوری نوعی ترمیم خود با پیامدهای مثبت هیجانی، عاطفی و شناختی است.

تاب آوری، بازگشت به تعادل اولیه یا رسیدن به تعادل بالاتر (در شرایط تهدید کننده) است.

از این رو تاب آوری، سازگاری موفق در زندگی را فراهم می کند.

در واقع چرخه تاب آوری شامل 6 عنصر اساسی است:

1. فراهم سازی مهربانی و حمایت، شامل مهربانی با خود و توجه به سلامتی، استفاده از منابع حمایتی موجود، ارتباط با دوستانی که اهل سوء استفاده نیستند.

2. طراحی و ارتباط سازی برای افزایش امیدواری، داشتن ارتباط با افرادی که به قابلیت و توانایی فرد ایمان دارند واو را در راستای تحقق خود و خودشکوفایی ترغیب می کنند. خلاقیت، پشتکار، درک توانایی و شوخ طبعی.

3. فراگرفتن مهارت های زندگی، توانایی شنونده خوبی برای دوستان بودن، همدلی، توانایی حل تعارض، هدف گذاری و تعیین راهکارها.

4. داشتن دلبستگی های مثبت، مشارکت در یک یا چند فعالیت سرگرم کننده سالم، عضویت در گروه مذهبی، باشگاه ورزشی، انجمن علمی.

5. مرزبندی شفاف و سازگار، احترام متقابل به دیگران، خودگردانی و تعامل با افراد همراه با یک مرزبندی سلامت بخش که موجب عدم سوء استفاده دیگران شود و در صورت نیاز نه گفتن یعنی استقلال یا فاصله گیری سازگارانه از دیگران و موقعیت های نا سالم.

6. فرصت سازی برای مشارکت معنامند، داشتن روابط صمیمانه ای که نظرات و تصمیم گیری های فرد در آن مورد توجه قرار گیرد. ارائه خدمات به همسالان در محیط آموزشی، عضویت در گروه های سالم جهت انجام فعالیت های داوطلبانه مفید. ...

ویژگی های محیط های تاب آور

حسن شاهی (1390) در این محیط ها باورهای مثبت وجود دارد و شناسایی نقاط مثبت در راس کار قرار دارد. حمایت های بی چشمداشت، چالش طلبی حمایت گرانه، فرصت هایی برای رقابت اجتماعی و حل مسئله، فرصت هایی برای مشارکت و مسئولیت دهی، باورمندی و اعتقاد و ایمنی، شنیدن و درک کردن از جمله ویژگی های محیط های به وجود آورنده تاب آوری است، این محیط ها می تواند خانواده، مدرسه و اجتماع باشد شاید بتوان سه ویژگی را برای آنها در نظر گرفت:

الف- انتظارات مثبت، به طوری که نقاط مثبت را شناسایی می کند انگیزه بوجود می آورد و راهکارهای ساختارمند ارائه می دهد.

ب- پیوند مهربانانه، به گونه ای که اعتماد و ایمان به وجود می آورد، به گفتن، شنیدن و درک کردن می پردازد و حمایت می کند.

ج- ایجاد فرصت برای رقابت های سالم اجتماعی، مسئولیت دهی و پذیرش فرد بدون قید و شرط.

تحقیقات پیشین

استرس و تاب آوری

جانسون و همکاران (2010) تاب آوری 80 بیمار جسمی را در راستای مقابله با استرس های وارده و سازگاری روان شناختی بررسی کردند که نتایج پژوهش نشان داد تاب آوری، متغیر موثری در کاهش نشانه های پریشانی روانی از قبیل اختلال استرس پس آسیبی، اضطراب و افسردگی است.

نتایج تحقیق استیفبرگن و پیرنی (2010) در خصوص عوامل روان شناختی تاب آوری مانند پذیرش، ارتباط میان فردی، خود اثر بخشی، مدیریت استرس و سلامت خود ونشانه های افسردگی که بر 630 فرد مبتلا به سندرم پست پولیو انجام شد نشان داد 53 درصد از افراد مورد مطالعه در تاب آوری سلامت خود، نمره خوب کسب کرده اند و چهار عامل تاب آوری با 30 درصد واریانس در نشانه های افسردگی با رشد روانی پیش بینی کننده های اصلی هستند.

نتایج پژوهش کمپبل سیلز (2006) نشان داد که مهارت های مهارت های مقابله با استرس به طور معنی داری در پیش بینی تاب آوری در نمونه مورد پژوهش موثر بوده است. به ویژه استفاده از راهبرد های مقابله ای مسئله محور، رابطه مثبت و معنا داری با تاب آوری داشته است. ...